Πίνε το τσάι σου αργά και ευλαβικά, σαν να είναι ο άξονας γύρω από τον οποίο η Γη περιστρέφεται – σιγά, ομοιόμορφα, χωρίς βιασύνη για το μέλλον.

Thich Nhat Hanh

Τι σημαίνει διαλογισμός με τσάι;

Αρχικά το τσάι μπήκε στις ζωές των Βουδιστών μοναχών στην Κίνα για να διώχνει το αίσθημα υπνηλίας κατά τη διάρκεια του διαλογισμού. Τότε οι μοναχοί ανακάλυψαν ότι το τσάι δεν τους κρατούσε απλά ξύπνιους, αλλά όξυνε και τη συγκέντρωσή τους. Σήμερα ξέρουμε ότι τα φύλλα του πράσινου τσαγιού περιέχουν L-θεανίνη που προάγει τη χαλάρωση χωρίς υπνηλία, καθώς τροποποιεί τη συμπεριφορά της καφεΐνης του τσαγιού και υποστηρίζει την δραστηριότητα των κυμάτων άλφα και θήτα του εγκεφάλου. Αυτές οι πληροφορίες φυσικά ήταν άγνωστες στους μοναχούς, οι οποίοι διαισθητικά χρησιμοποιούσαν το τσάι κατά τη διάρκεια του διαλογισμού.

Κατά τη Δυναστεία Σονγκ (960-1279μ.Χ) πολλοί ναοί στην Κίνα διαμόρφωσαν ένα σύνολο τελετών για το τσάι. Μπορούμε να βρούμε πολλές ομοιότητες μεταξύ των αρχών που διέπουν τις τελετές τσαγιού και της φιλοσοφίας του Ζεν (παρακλάδι του Βουδισμού). Αρμονία, ηρεμία, συνειδητότητα, αποδοχή. Δεκάδες προσχεδιασμένα βήματα κατά την τελετή σου δίνουν τη δυνατότητα να βγεις από το μυαλό και να εισέλθεις σε μια κατάσταση εσωτερικής ηρεμίας. Η ιδέα είναι ότι το μυαλό είναι ελεύθερο, όταν το σώμα αφιερώνεται σε μία εργασία ρουτίνας, να μπει σε διαλογιστική κατάσταση.

Πώς να κάνεις διαλογισμό με τσάι;

Εννοείται ότι θέλεις ζεστό νερό, μια κούπα, το αγαπημένο σου τσάι (προτείνω πράσινο) και χρόνο για τον εαυτό σου. Όποιο τσάι και να διαλέξεις, με όποιον τρόπο και αν επιλέξεις να το φτιάξεις, από την αρχή μέχρι το τέλος τη διαδικασίας χρειάζεται να είσαι όσο το δυνατόν περισσότερο συνειδητός.

Βρες χρόνο για τον εαυτό σου.

Αφιερώσου εντελώς στη διαδικασία, για να μπορέσεις να εκτελέσεις με σεβασμό κάθε βήμα.

Διάλεξε το τσάι σου.

Σκέψου τη τρέχουσα διάθεσή σου και το πώς νιώθει το σώμα σου. Αν είναι βραδινός διαλογισμός μπορείς να ετοιμάσεις ένα λευκό τσάι, ενώ αν είναι νωρίς το πρωί και το ξύπνημα είναι δύσκολο το μαύρο τσάι είναι κατάλληλο. Εξέτασε τη πρόθεση πίσω από την επιλογή του τσαγιού.

Παρατήρησε το νερό που βράζει.

Μαθαίνεις να καθησυχάζεις την ανυπομονησία και την ανάγκη να κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Απλά παρατηρείς, χωρίς να κρίνεις. Βρες μια άνετη θέση και ανέπνεε συνειδητά. Άκου πώς ξεκινά το νερό να βράζει και πώς επιταχύνεται ο «ρυθμός» του καθώς θερμαίνεται. Απόλαυσε αυτήν την αργή διαδικασία.

Δες πως μεταμορφώνει το τσάι το νερό.

Ρίξε αργά το νερό στην κούπα με τα φύλλα τσαγιού και παρατήρησε το χρώμα στο νερό να αλλάζει και τα αρώματα να απελευθερώνονται.

Απόλαυσε κάθε γουλιά.

Νιώσε τη ζεστή κούπα στα χέρια σου, τη γεύση και την αίσθηση που αφήνει στο στόμα σου το τσάι, το άρωμα που αναδύεται… Η απόσυρση των αισθήσεων (Pratyāhāra) είναι ένα βήμα πριν την συγκέντρωση. Όμως πρέπει κανείς να βιώσει τις αισθήσεις, να τις αποκωδικοποιήσει και να παρατηρήσει την επίδραση που έχουν πάνω του για να μπορέσει τελικά να αποστασιοποιηθεί από αυτές. Νιώσε κάθε γουλιά να σε αναζωογονεί, ξεκινώντας από το στόμα και καταλήγοντας σε ολόκληρο το σώμα σου.

Απόλαυσε τη στιγμή.

Παρατήρησε το σημείο που στέκεσαι στον χώρο, τις αισθήσεις στο σώμα σου, τις σκέψεις που περνούν απ’ το μυαλό σου και γειώσου στο τώρα. Με τι ρυθμό πίνεις το τσάι, νιώθεις την ανάγκη να βιαστείς; Χωρίς να κρίνεις παρατήρησε τα συναισθήματά σου.

Κλείσε την μικρή αυτή τελετή με ευγνωμοσύνη.

Ευγνωμοσύνη που έχεις τη δυνατότητα να απολαμβάνεις μια κούπα τσάι, με ηρεμία, στο τώρα, ευγνωμοσύνη προς όλους τους ανθρώπους που εργάστηκαν για να καλλιεργήσουν το τσάι σου, να το επεξεργαστούν και να το συσκευάσουν, ευγνωμοσύνη για αυτή τη υπέροχη στιγμή με τον εαυτό σου.

Πώς με βοηθά;

Ας μην αναφερθώ στα χιλιοειπωμένα «μειώνει το άγχος», «έχει πολλαπλά οφέλη για την υγεία». Σωστά είναι και αυτά, όμως θέλω να σταθώ σε κάτι που κρίνω πιο σημαντικό. Ο διαλογισμός με τσάι σου δείχνει την ομορφιά στις πιο μικρές και καθημερινές δραστηριότητες στη ζωή σου, καθώς καλλιεργεί σεβασμό και ευγνωμοσύνη για καταστάσεις που θεωρούμε δεδομένες. Μας υπενθυμίζει την μοναδικότητα την κάθε στιγμής αλλά και την παροδική φύση της.

Διάβασε επίσης: Η σημασία του να μη κάνεις Τίποτα

Συνοψίζω…

Μπορεί να είναι η παρασκευή τσαγιού ή μιας κούπα ζεστού καφέ, το πλύσιμο των πιάτων, το μαγείρεμα ή η ώρα του φαγητού. Είναι όλες εκείνες οι καθημερινές μας ρουτίνες, που ενώ καταλαμβάνουν τον περισσότερο χρόνο μέσα στη μέρα μας, περνούν αδιάφορες και σβήνουν σαν να μην έγιναν ποτέ.

Κρίνω από εμένα και αναρωτιέμαι. Εκείνες τις στιγμές ποιος τις έζησε; Γιατί σίγουρα εγώ δεν ήμουν παρούσα. Αλλά υπήρξαν και θα υπάρχουν σίγουρα σε όλη μου τη ζωή ρουτίνες που θεωρώ ανούσιες ή χάσιμο χρόνου. Πόσο μεγάλη θα επιτρέψω να είναι η συλλογή με τις κούφιες στιγμές; Το να κάνεις τα πράγματα με τον συνηθισμένο τρόπο, μπαίνοντας σε λειτουργεία αυτόματου πιλότου είναι εύκολο. Το να εκτελείς μια ρουτίνα με πλήρη προσοχή και παράδοση του εαυτού σου στη στιγμή, εκεί είναι η «πρόκληση».

Ξεκινώντας από μικρά βήματα όπως ο διαλογισμός με μία κούπα τσάι ή ακόμα και 10 συνειδητές ανάσες μέσα στη μέρα μου, αποκτώ επίγνωση του τώρα και μαθαίνω να ζω.